Deri Kanseri hakkında bilinmesi gerekenler

[kokomela]

Malin Melanom dünyada görülme sıklığı en hızlı artan kanser türüdür.
Avrupa' da her 100.000 kişiden 12'sinde, Kuzey Amerika'da 15 'inde, Avustralya'da 43'ünde görülür. Bu sıklık artışının nedeni kalıtımsal mekanizmalar, kimyasal karsinojenler, yaşam biçimi değişiklikleri gibi çeşitli olsa da en önemli nedeni yoğun ultraviyole ışınına maruz kalınmasıdır.
Malin Melanom tedavisindeki gelişmeler gittikçe artsa da savaşabilmek için en önemli sileh korunma ve erken tanıdır. Malin Melanom önce deri yüzeyinde büyür, sonra derinin deri tabakalarına geçer. Tümör derinliği1,5 mm'i geçmişse; kan ve lenf damarlarının bulunduğu deri tabakasına ulaşmışsa % 40 olasılıkla vücut içinde yayılmıştır. Erken tanı konulmuş malin melanomda ise iyileşme oranı % 100' e yakındır.

Malin Melanom her yaşta ortaya çıkabilir, ancak en sık 20-70 yaş arası görülür. Hastaların % 25'i 40 yaş altındadır. Kadınlarda en sık diz altında erkeklerde sırtta görülür.

1. Yüzeysel Yayılan Malin Melanom: Melanomların % 70'i bu tiptedir. Bozuk para büyüklüğünde yassı plak veya nodüller düzensiz keskin olmayan sınırlıdır. Kahverengi, gri, mavi, siyah vebeyaz olmak üzere çeşitli renkler birbirinin içine girmiştir.

2. Nodüler Malin Melanom: Tüm melanomların % 15'idir. Derinlemesine büyüme hızı çok hızlıdır. Mavi- gri-kahverengi üzeri ülsere olmaya meyilli yarı küresel nodüllerdir.

3. Akral Lentiginöz Malin Melanom: ( % 7) El- ayak ve tırnak çevresinde yerleşir. Dış görünümü küçük yaşlılık lekesi( lentigo) benzeri siyah- kahverengi leke, yassı renkli nodül veya pigment( renk hücresi) içermeyen ülsere tümör şeklinde çok farklı olabilir.

4. Lentingo Malin Melanom (genellikle yaşlı kişilerin güneş gören yüz bölgesinde düzensiz, keskin olmayan sınırlı ön planda siyah lekler içeren farklı kahverengi tonlarda lekelerdir. Uzun süre lentigo malinaga (Insitu melanom) şeklinde kalabilir, derinlemesine büyüme fazı diğer tiplerden daha geç olur.

Erken evrede malin melanom asimetrik, çok-koyu kahverengi veya siyah renk gölgelenmeleri içeren, keskin olmayan sınırlı bir lekedir. Klinik olarak bu evrede yakalanması yaşamı kurtarır. Erken evre melanomu iyi huylu benlerden ayırmada klinikte ABCD kuralı uygulanır.

A = Asimetri: Benler genelde yuvarlak ve simetriktir. Melanom ise bir yöne daha fazla büyür, bu nedenle asimetriktir.

B = Border( Kenar) : Benler normal deriden keskin bir sınırla ayrılır. Melanomun sınırları zigzaglı, düzensiz, çoğunlukla keskin değildir. Koyu renkli bölgeler ile açık açık deri birbirinin içine girmiştir.

C = Color : Benlerin açık veya koyu kahverengi renkleri homojen görünümdedir. Melanomlar farklı tonlarda kahverengi, siyah, gri, kırmızı gibi renkler içerir.

D = Diameter ( Çap): Benler belli bir büyüme farzından sonra yıllarca aynı büyüklükte kalırlar, melanomun çapı ise devamlı büyür. Melanomların çoğunluğu başlangıçtan itibaren melanom olarak başlar ve büyürse de bir bölümü daha önceden var olan benler üzerinde gelişir. Konjenital Nevüsler doğumda vardır veya yaşamın ilk birkaç haftasında oluşur. Küçük (<1,5 cm), orta ( 1,5-20 cm) veya büyük olabilirler. Büyük konjenital benler üzerinde yaşam boyu melanom gelişme riski ortalama % 10-20 gibi yüksek olduğundan yaşamın ilk haftalarında plastik cerrahi girişimler ileçıkartılması gerekir. Küçük konjenital benler de bu risk % 5 olarak tahmin edilir.

Displastik Nevüs (Clark Nevüs) Çoğunlukla ergenlik çağında oluşur, ailesel olabilir. Tek veya çok sayıda olabilr. Düzensiz, keskin olmayan sınırlı, kahverengi, siyah veya kırmızı lekeler şeklindedir. Klinik olarak erken evre melanomdan veya gelilme evresindeki olağan edinsel benden ayırmak oldukça güçtür. Histopatolojik olarak atipik hücreler içerir. Malin melanomlu hastaların aileleri incelendiğinde % 6-10 arasında ailevi displastik nevüs sendromu görülür. Yakın iki akrabasında malin melanomu görülen displastik benleri olan kişilerde melanom gelişme riski % 100'dür.

Gövdemizdeki olağan edinsel nevüsler (benler) çocukluk çağından erişkin çağa kadar herhangi bir yaşta oluşur, belli bir gelişim süreci izlendikten sonra durur, bazıları da yaşlılık çağında kaybolur. Bulundukları evreye göre lentigo simpleks, junctional, compaund veya dermal nevüs olarak adlandırılırlar. Genç bir erikinde ortalama 15-40 adet ben bulanabilir.

Olağan edinsel benler kozmetik nedenler ile; sürekli tahriş oluyorsa; renk, şekil, büyüklük değişimi gösteriyorsa, atipik görünüyors veya genital bölge, saçlı deri izlemesi güç bölgelerdeyse cerrahş olarak çıkartılabilir.

Malin melanom gelişim riski uyüksek kişiler başta olmak üzere herkes yoğun güneş ışınından korunmalı ve erken tanı yöntemlerine başvurulmalıdır.

Malin melanom gelişim riski yüksek kişiler:

1. Açık renk derili, açık renk gözlü, kızıl-sarı saçlı veya kolaylıkla güneş yanığı gelişebilen deri tipine sahip kişler

2. Özellikle çocukluk çağında ağır güneş yanıkları geçirmiş kişiler

3. Ailesinde malin melanom olanlar

4.Çok sayıda displastik nevüsü olan kişiler

5. Doğumsal benleri olanlar

6. Aralıklı olarak yoğun güneş ışığına maruz kalanlar

[ilmurat]

Teşekkürler bilgiler için ellerine sağlık.