Alzheimer Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Alzheimer hastalığı beynin düşünme, hafıza ve dil bölümlerini etkiler. Hastalığın başlangıcı sinsidir ve yıkım genellikle yavaştır. Günümüzde hastalığın sebebi bilinmemekte ve şifası bulunmamaktadır.
Alzheimer hastalığı, toplumun bütün gruplarını etkiler ve sosyal sınıf, cinsiyet, etnik grup ya da coğrafi bölge ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Ayrıca, Alzheimer hastalığı yaşlılar arasında daha sıklıkla görülmekle birlikte genç insanlar da bu hastalıktan etkilenebilmektedirler.
Belirtileri Nelerdir?
Alzheimer hastalığı her insanı farklı biçimde etkiler. Etkisi büyük ölçüde kişinin hastalıktan önce nasıl olduğu ile ilgilidir. Örneğin, kişilik, fiziksel durum ve yaşam biçimi gibi. Alzheimer hastalığının semptomları üç gelişim aşaması şeklinde en iyi akla girebilir: erken dönem orta dönem ve geç dönem.
Alzheimer hastalığı olan herkes bütün bu semptomları göstermez ve bu semptomlar kişiden kişiye değişir. Bu aşamalar bakımı üstlenenlerin potansiyel problemlerin farkında olmaları ve gelecekte ihtiyaç duyulacak bakım gerekliliklerine hazırlanmaları açısından rehberlik edebilirler. Hiçbir hasta, hastalığın ilerleyişini bir diğer hasta ile aynı şekilde yaşamaz.
Bu semptomların bazıları aşamaların herhangi birinde ortaya çıkabilir. Örneğin geç dönemde sıralanmış olan davranış değişiklikleri orta dönemde yaşanabilir. Aynı zamanda bakımı üstlenenler her dönemde kısa, aklı basında dönemler yaşanabileceğinin farkında olmalıdırlar.
Teşhis nasıl konulur?Erken teşhis bakımı üstlenen kişinin hastalıkla başa çıkmak için daha hazırlıklı olması ve nelerle karşılaşacağını önceden bilmesi açısından önemlidir. Teşhis geleceği planlama yolunda atılan ilk adımdır.
Teşhis edebilmek için basit bir test bulunmamaktadır. Alzheimer hastalığının teşhisi, kişinin fiziksel ve mental durumunun muayenesinin yanı sıra, yakın bir akraba ya da arkadaşından kişinin geçmişinin incelenmesiyle konulur. Hafıza kaybına yol açabilecek diğer hastalıkları ya da koşulları dışarıda bırakmak çok önemlidir.
Alzheimer hastalığının teşhisi ancak beynin otopsiyle incelenmesi sonucunda kesinleşebilir.
Hastalığın evreleri nelerdir?
Erken dönem, profesyoneller, akrabalar ve arkadaşlar tarafından genellikle gözden kaçırılır ve yanlış bir şekilde "yaşlılık" ya da yaşlanmanın normal bir parçası gibi adlandırılır. Hastalığın ilk başlangıcı sinsi olduğu için başladığı kesin tarihi belirlemek zordur. Kişi:
- Konuşmayla ilgili zorluk çekebilir
Önemli hafıza kayıpları -özellikte kısa dönemli- sergileyebilir
Zamanı şaşırabilir
Tanıdığı yerlerde kaybolabilir
Karar vermede güçlükler yaşayabilir
İnisiyatif ve motivasyon eksikliği gösterebilir
Depresyon ve sinirlilik belirtileri gösterebilir
Hobi ve aktivitelerine ilgisini kaybedebilir
Hastalık ilerledikçe, problemler daha belirgin ve kısıtlayıcı olmaya başlar. AH olan kişi günlük yaşamında zorluklar çekebilir ve;
- Çok unutkan olabilir; özellikle yakın zamanda yaşanmış olayları ve kişilerin isimlerini hatırlamada
Kendi başına sorunsuz bir şekilde yaşayamaz hale getir
Yemek pişiremez, temizlik ya da alışveriş yapamaz
Son derece bağımlı hale gelebilir
Giyinme ve kişisel hijyen açısından örneğin; tuvalet, yıkanma gibi yardıma ihtiyaç duyabilir.
Giderek artan konuşma zorluğu çeker
Dolaşma zorlukları ve diğer davranışsal anormallikleri gösterir
Evde ve topluluk içinde kaybolur
Halüsinasyonlar olabilir
Bu, tamamen bağımlılık ve hareketsizlik dönemidir. Hafıza sorunları oldukça ciddidir ve hastalığın fiziksel yanı gittikçe göze çarpar hale gelir. Kişi;
- Yemek yemede zorluklar yaşayabilir
Akrabalarını, arkadaşlarını ve alışıldık nesneleri tanımayabilir
Olayları anlama ve yorumlama güçlüğü çekebilir
Ev çevresinde yolunu bulamayabilir
Yürüme zorluğu çekebilir
Mesane ve bağırsak sorunları yaşayabilir
Toplum içinde uygun olmayan davranışlar gösterebilir
Tekerlekli sandalye ya da yatağa bağımlı hale gelebilir
Hastalığın tedavisi var mıdır?Maalesef tedavisi mümkün değildir, şu anda Alzheimer hastalığı için herhangi bir iyileştirici tedavi bulunmamaktadır. Ancak, Alzheimer hastasının olduğu kadar hastanın bakımını üstlenen kişinin de üzerindeki yükü azaltmak için yapılabilecek çok şey vardır.
Bazı ülkelerde hafif ve orta şiddetli arası Alzheimer hastası olan kişiler için birtakım ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar tedavi sağlamamakla birlikte Alzheimer hastalığının semptomlarını gösteren kimi hastalara yardımcı olabilir. Bakımı üstlenen kişiler bu konuda daha ayrıntılı bilgi almak için doktorlarına ya da Alzheimer Derneği'ne danışabilirler.
Kaynak : MYNET
