KOCAELİ - Araştırmalar, tedaviyi gerektirecek bir ruhsal rahatsızlığı olanların, ancak yedide birinin yardım için kurumlara başvurduğunu gösteriyor. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Yıldız, şizofrenin toplum içindeki yaygınlığının binde beş dolayında olduğunu vurguladı ve “Yeterince tedavi edilmemeleri, ekonomik ve sosyal nedenlerle yeterli desteği görmemeleri halinde şizofrenlerin topluma maddi ve manevi maliyeti çok fazladır. Bu nedenle hastalık toplum için ciddi sorundur” dedi.
Akıl hastanelerinde sahipsiz ya da aileleri tarafından terk edilen, ömrünü hastanede geçirmeye mahkum hastalar olduğunu söyleyen Prof. Dr. Mustafa Yıldız, “Kenara itilen hastalarda zamanla daha fazla kişilik kaybı, geri çekilme ve yeteneklerini yitirme gibi olumsuzluklar ortaya çıkmaktadır” diyerek bu hastalara sahip çıkılması gerektiğine dikkat çekti.
HER IRK VE SINIFTA ORTAYA ÇIKABİLİR
Prof. Yıldız, şizofrenin, sınır tanımayan, her ülkede, her ırk ve sınıfta ortaya çıkabilen ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunun altını çizdi. “Şizofren, toplumun bir kesimini doğrudan, önemli bir kesimini de dolaylı olarak etkileyen, ama insan duyarlılığına sahip herkesi ilgilendiren, toplum temelinde ele alınması gereken ciddi ruhsal hastalıktır. Yeterince tedavi edilmemeleri, ekonomik ve sosyal nedenlerle yeterli desteği görmemeleri halinde şizofrenlerin topluma maddi ve manevi maliyeti çok fazladır. Bu nedenle hastalık toplum için ciddi sorundur.”
HASTALIĞIN EEKONOMİK MALİYETİ DE YÜKSEK
Hastalığın ülke ekonomisine doğrudan maliyetinin Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesinde tedavi edilen hastaların verileri kullanarak çıkarıldığını anlatan Yıldız, şöyle devam etti: “Türkiye’de yaklaşık 350 bin şizofren var. Bunların 2005 yılı tedavi maliyeti 630 milyon dolardır. Bu rakam nüfusu bizden 4 kat fazla olan ABD için yıllık 17 milyar dolar iken nüfusu bize yakın olan İngiltere için 397 milyon sterlindir. Bizdeki maliyet gelişmiş ülkelere göre ucuz görünse de ekonomimiz gözönüne alındığında yine de çok yüksektir. Bizde maliyetin düşük görünmesi tedavi hizmetlerindeki ucuzluk ve ailelerin özverili bakımlarının ön planda olmasıyla açıklanabilir.”
TEDAVİ EDİLMEYENLERDE ŞİDDET EĞİLİMİ ARTIYOR
Prof. Dr. Yıldız, gelişmiş ülkelerde sokakta yaşayan evsiz insanların üçte birinden fazlasının ağır akıl hastası, bunların önemli bölümünün şizofren olduğunun tahmin edildiğini vurguladı. Kendi haline bırakılan, ilgi gösterilmeyen hastalara dünyanın her ülkesinde rastlanıldığını söyleyen Yıldız, “Ülkemizde beş bölgede bulunan akıl hastanelerinde sahipsiz olan ya da hastaneye bırakıldıktan sonra tekrar aranmayan aileleri tarafından ilgisiz bırakılan, ömrünü hastanede tamamlamaya mahkum hastalar var. Taburcu olmaları gerektiği halde gidecek yeri olmadığı için bu hastanelerde ‘depolanmış’ olan önemli hasta grubu bulunuyor. Bu hastaneler şimdilik onlar için sığınma yeri olarak görülebilir. Aksi takdirde sokaklarda dolaşan sahipsizler grubuna katılmaları söz konusu olacaktır” dedi.
HASTALAR TOPLUMA KAZANDIRILMALI
Hastaların topluma kazandırılması için ruhsal ve toplumsal girişimler ile rehabilitasyon programlarının Türkiye’de henüz programlı şekilde uygulanmadığını öne süren Yıldız, “Toplum içine bırakılan hastalar eğer sahip çıkacak yakınları yoksa kısa sürede kendilerine ve çevrelerine zarar verir hale gelebiliyorlar. Bu açıdan ruh sağlığı hastaneleri bir süre daha ‘depo’ görevlerini sürdüreceklerdir. Umarım en kısa zamanda yeterli eğitim ve donanımla hastaların toplum içerisinde sağlıklı yaşamalarını sağlayacak programlar uygulamaya konulur ve hastanelerde kalan hasta sayısı azalır” şeklinde konuştu.
*ntvmsnbc