Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından hazırlanan ''Tutunamayanlar Dosyası''na göre, Türkiye'de son 5 yılda 744 bin boşanma davasının açıldı. 2003 yılında boşanma davaları bir önceki yıla göre yüzde 21 artarak 185 bin 414'e yükseldi. ATO, Türkiye'nin sosyal yaralarına dikkat çektiği 4 bölümlük ''Neler Oluyor Bize?'' adlı dizi raporunun sonuncusunda boşanma, intihar ve silahlanma konularını işledi.
Rapora göre, uzun yıllardır Türk insanını etkisi altına alan enflasyon ve buna bağlı ortaya çıkan krizler, yıkıcı etkilerini değişik şekillerde gösteriyor. Fakirleşen, işini kaybeden, geliri düşen Türk insanı yaşama sıkı sıkıya bağlı kalmak şöyle dursun, mevcutlarını koruyamıyor, tutunamıyor. Kişiler ya aile yaşamını korumakta zorlanıyor ve boşanıyor, ya da sorunlarından kaçıp intihara sığınıyor. Ama silahlanma yarışında bir türlü tutulamıyor.
TÜRKİYE BOŞANIYOR
Rapora göre 1998 yılında 115 bin 265 boşanma davası açıldı. 1999 yılında bu rakam yüzde 6 artış göstererek 123 bin 271'e yükseldi. 2000 yılında bir önceki yıla göre yüzde 7 artan boşanma davaları 131 bin 814'e, 2001 yılında da bir önceki yıla göre yüzde 14 artışla 150 bin 110'a, 2002 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2 artışla 153 bin 409 yükselen boşanma davalarında, 2003 yılında adeta patlama yaşandı. Söz konusu yılda boşanma davaları bir önceki yıla göre yüzde 21 arttı.
En çok boşanma olayı İstanbul, Ankara ve İzmir'de görülürken boşanmaların yüzde 45'i evliliğin ilk 5 yılında gerçekleşiyor. Ailede çocuk sayısı arttıkça boşanma sayıları düşüyor.
30 YILDA 40 BİN İNTİHAR
Olumsuz ekonomik ve sosyal koşulların intiharlarda etken olduğuna dikkat çekilen raporda, göç ve işsizliğin de intihar yönünden risk taşıdığı belirtildi.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre her 40 saniyede bir kişi intihar ederek ölüyor. Her 3 saniyede bir kişi de intihara teşebbüs ediyor. Son 45 yılda tüm dünyada intihar olayları yüzde 60 artmış durumda. Avrupa ülkelerinde intihar görülme sıklığı yüzbinde 25 ile İskandinav ülkelerinde, en az ise yüzbinde 10 ile İspanya'da görülüyor. 2000 yılı verilerine göre Türkiye'de bu oran henüz kadınlarda yüzbinde 3.4, erkeklerde ise 2.4. Türkiye Avrupa ülkelerine kıyasla intihar vakalarında hala iyi durumda. Ancak Türkiye'de intihar olayları Avrupa ülkelerine göre daha hızlı artıyor.
Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu uzmanlarınca hazırlanan bir rapora göre, intiharların en önemli nedeni yüzde 36'lık bir oranla hastalık olarak gösteriliyor. Aile geçimsizliği ve geçim zorluğu ise ikinci ve üçüncü sırada yer alıyor. İntiharların yüzde 51'i kendini asma, yüzde 17'si ateşli silah kullanma, yüzde 13'ü de kendini yüksekten atma şeklinde gerçekleştiriliyor.
Rapora göre, son 30 yılda 40 bin kişinin intihar ettiği Türkiye'de sadece 2003 yılında 8 bin 432 intihar girişimi, bin 661 intihar olmak üzere toplam 10 bini aşkın intihar olayı yaşandı.
Geçen yıl en çok ''intihara teşebbüs edilen iller'' sıralamasında 850 kişiyle Ankara birinci, 585 kişiyle Bursa ikinci, 448 kişiyle Konya üçüncü, 430 kişiyle İstanbul dördüncü, 294 kişiyle İçel beşinci, 286 kişiyle İzmir altıncı sırada yer aldı.
Emniyet Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre, 1995 yılından 2003 yılı sonuna kadar Gümüşhane'de sadece 4 intihar vakası yaşandı. Hepsi de 1997 yılında gerçekleşti.
''TÜRKÜN ATEŞLE İMTİHANI''
Umut Vakfı 2003 yılı resmi verilerinden yararlanılarak hazırlanan rapora göre, Türkiye'de 7 milyon kişide ruhsatlı ya da ruhsatsız silah bulunuyor. Buna göre Türkiye'de her 4 evden 1'inde silah var, her 10 kişiden 1'inin belinde veya evinde bir tabanca veya tüfek var. Türkiye'de yılda yaklaşık 3 bin kişi bu silahlar yüzünden hayatını kaybediyor.
Devlet, ruhsatlı silahların taşıma ve bulundurma ruhsatlarından yaklaşık 250 trilyon lira gelir elde ediyor. Silah sahipleri her yıl yenilenen taşıma ruhsatı için 1 milyar, bulundurma ruhsatı için 250 milyon lira para ödüyor.
Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre 2002 sonu itibarı ile taşıma ve bulundurma olmak üzere toplam 698 bin 925 ruhsat verilmiş. Yine 2000-2003 yılları arasında işlenen suçların her yıl için yüzde 5'i ateşli silahlarla işlenmiş. Ateşli silahlarla işlenen suçların yüzde 70'i ise ruhsatsız silahlarla işlenmiş. Silahlar yüzünden yılda 10 bine yakın insan yaralanırken, 3 bin kişi de hayatını kaybediyor.
Umut Vakfı verilerine göre, Türkiye'de silah ruhsatı almak için başvuranların yüzde 35'inin ''iş riski''ni gerekçe olarak gösterdiği, yüzde 23.6'sının ''evde bulunsun'', yüzde 16.7'sinin ''merak-hobi'', yüzde 12.7'sinin ''avcılık-atıcılık'', yüzde 6.8'sinin ''mesleği gereği'', yüzde 5.5'inin de ''hatıra olarak'' silah sahibi olmak istiyor.
ATO BAŞKANI AYGÜN
Öte yandan ATO Başkanı Sinan Aygün dört bölüm halinde hazırlanan raporları değerlendirirken, bu dizi ile son 10 yılı kötü yönetilmiş bir ülkenin insanlarının ne hale geldiğini gözler önüne sermek istediklerini kaydederek, ''Artık bir daha bunlar yaşanmasın. Bu ülke iyi yönetilsin'' dedi. ''Yaşama tutunmakta zorlanıyoruz'' diyen Aygün, şöyle devam etti:
''Kimseyi hedef almıyoruz, kimseyi suçlamıyoruz, herkes bu yaşananlardan bir pay çıkarsın istiyoruz. Bu ülkenin insanı enflasyondan, krizlerden çok yoruldu. Değerlerine, elindeki avuncundakine sahip çıkmakta zorlanıyor. Türk insanı tutunamıyor. Şimdi hükümetten bir beklentimiz var; İnsanlarımızı hayata bağlayacak kalıcı ekonomik iyileşmelere imza atın. Arkanıza bakmayın, önünüze bakın, önümüzü açın. Türkiye bunu da aşacaktır.''
mynet