Ben karaciğerinizim.Beni tanıyın, beni tanımazsanız nasıl sevebilirsiniz ki?
Ihtiyacin olan demiri, bircok vitamini ve mineralleri depoluyorum senin icin.Ben olmasam asla yuruyecek gucun bile olmazdi.
Yediklerini hazmedebilmen icin safra yaparim.Ben olmasam yiyeceklerden faydalanamazsin ve artiklari da atamazsin.
Bana verdigin zehirleyici toksinlerden aritirim seni ve bunlarin icinde alkol,nira,sarap, ve receteli,recetesiz ilaclar ve malesef uyusturucularin tumu var.Ben olmadan bu kotu aliskanliklarin seni oldurur.
Pil,aku gibi enerji depolarim seker depolayarak( karbonhidratlar, glukoz= seker ve yaglar) ve bunlari senin ihtiyacin olana kadar saklarim.Ben olmadan kanindaki seker miktarin anormal duser ve sen komaya girersin! Haydi gercegi kabul et! BEN OLMASAM BU SABAH YATAKTAN BILE KALKAMAZDIN!
Daha sen dogmadan vucuduna, sistemine giren kani da ben yaparim.Ben olmasam sen de olmazdin.
Vucudunun saglikli olmasi ve buyumesi icin,onun ihtiyaci olan yeni proteinler yaparim.Ben olmasam gerektigi gibi buyuyemezsin.
Havadan, egzos gazlarindan,sigara dumanindan ve senin solunum yaptigin,nefes aldigin havadan kimyevi zehirleri de ben temizlerim,alirim. Ben olmasam tum bu havayi,cevreyi kirleten faktorler seni hemen oldurur,zehirler.
Elma keserken bicakla kendini kesersen, tras olurken yanagini kestiginde bu kanamayi durduracak kanin pihtilasmasina ve de durmasina sebep olan faktorleri yaparim.Ben olmasam bu kanamalar durmaz ve sen de olurdun kanamadan!
.Vucudunda surekli devam eden mikrop ve bakterilerle savasta seni korurum. Bu mikroplari,grip
mikrplarini vs ben alirim ve onlari oldururum veya en azindan zayiflatirim onlari.Ben olmasam karsina cikacak her enfeksiyonla yataga yapisirdin,belki de olurdun hemen.
ISTE BEN SENI BU KADAR COK SEVIYORUM;AMA SEN BENI SEVIYOR MUSUN???
Sana karacigerini sevmenin en kolay sekillerini anlatayim;
1. Beni bira, alkol veya sarapla, yani ickiyle bogma.Bazilarimiz icin bir tek icki dahi cok fazladir ve bu bir tek icki bile beni omur boyu duzelemeyecegim sekilde yaralar!
2. ILACLARA DIKKAT ET! Tum ilaclar kimyevi maddelerdir ve doktorunuzun tavsiyesi,haberi olmadan bunlari birbirine karistirip,birlikte vs aldiginzda, beni cok kotu sekilde hasarlayacak,zarar verecek zehirli bir sey cikabilir ortaya.Rastgele ilac almayin.Ilaclari doktorunuz soylemedikce birbiri ile,hele de icki ile, aspirin dahi olsa sakin karistirmayin.Ozellikle de agri kesiciler en buyuk dusmanimdir,beni kaybedebilirsiniz.Cok kolay yaralanirim ve bu yaralar ki bunlara SIROZ denir omur boyu kalicidirlar-iyilesmezler.Ilaclar bazen gereklidir.Ama gerekli olmadiklarinda da ilaclar icmeniz-sadece aspirin, agri kesiciler vs dahi olsa, COK KOTU VE TEHLIKELI ALISKANLIKLARDIR.Tum bu ilaclardaki KIMYEVI MADDELER KARACIGERINIZI INANILMAZ KOTU SEKILDE,geri donulmez sekilde ETKILER.
3. Havaya sikilan, sprey seklindeki ,temizlik amacli olanlar dahil bircok sekillerde kullanilan aerosol spreylere karsi cok dikkatli olunuz! Unutmayin, sizin nefes aldiginiz havayi benim temizlemem, zehirlerden aritmam lazim.Iste bu nedenle de aerosollu temizleme spreyleri ile banyoda, mutfakta, firinlarda, vs temizlik cilginliginiz basladiginda, MUTLAKA CAMLARI ACIN SONUNA KADAR VE EVI HAVALANDIRIN VEYA MASKE TAKIN.HELE DE BU BOCEKLERI OLDURMEK, SINEK, SIVRISINEK VS HASERE SPREYLERI ISE, SPREY SEKLINDE DUVAR VS BOYASI ISE, RUTUBET, KUFU VS ONLEME SPREYI ISE VE TUM OTEKI KIMYEVI MADDELER ICEREN SPREYLERSE IKI-UC MISLI DIKKATLI OLMANIZ LAZIM. NEFES ALDIGINIZ HAVAYA DIKKAT EDIN!
4. Cildinize degen, surulen, surdugunuz, dokulen , dokunan seylere cok dikkat edin! Agaclara, bahcelere, sebzelere, meyvalara vs siktiginiz, koydugunuz tarim ilaclari, bocek oldurme ilaclari sadece onlari oldurmez; sizin cildinizden iceri girer ve benim hucrelerimi oldurur.Unutmayin bunlarin hepsi kimyevi maddelerdir.Cildinizi ortun,uzun kollu giyinin+sapka takin+maskeler takin her havada bocek oldurucu partikuller varken veya her ilaclama yaptiginizda, ellediginizde,dokundugunuzda vs.Kullananlari surekli egitin.
5. OPUSMEK YERINE INSANLARI KUCAKLAMAK DAHA IYIDIR.CUNKU BAZI CINS HEPATITLER BOYLE DE BULASIRLAR.Hepatit virusu vucuttan cikan sivilarda; salyada,tukrukte,vajina sivisinda vs yasarlar ve genellikle ben virusleri oldururum .ama bazen de hepatit virusleri beni de asarlar ve ben engelleyemem.Iste bu yuzden eger sana HEPATIT BULASIRSA,IKIMIZIN DE BASI BELADA DEMEKTIR.
6. Yagli yiyecekler yeme!Ben vucudunun ihtiyaci olan kolestrolu zaten yapiyorum kendim; ve de uygun miktarda yapmaga calisiyorum.Bana aci. Iyi ve saglikli ve dogru ,akillica beslen-dengeli beslen.Eger sen dogru seyleri yersen, ben de senin icin gorevlerimi gercekten yerine getirecegim.Kuflu pirinc,tahil,ekmek vs den kesinlikle uzak dur-sen gozlerinle goremesen bile, bu kufler beni oldurur .Her turlu toksinden uzak dur.
İKAZDIR
UZGUNUM AMA, SENIN HAYATIN VE BENIM BASIM GERCEKTEN KORKUNC DERECEDE BELAYA GIRINCEYE KADAR, YANI IKIMIZIN DE HAYATI TEHLIKEMIZ SON DERECE FAZLAYKEN DAHI BEN SANA BASIMIN DERTTE OLDUGUNU SOYLEMEYECEGIM.TA KI ISIN EN SONUNA GELDIGIMIZDE.UNUTMA BEN HIC SIKAYET ETMEM. BENI ILACLARLA, ALKOLLE VE OTEKI REZIL VE YAGLI YIYECEKLERLE, ZEHIRLI,TOKSIK HAVAYLA OLDUREBILIRSIN.BU BENDEN ALIP ALACAGIN TEK VE SON IKAZDIR! LUTFEN TAVSIYELERIMI DINLE.
Doktorunla beni kontrol edin, ne durumdayim?
Kan testleri BENDEKI bazi problemleri yakalayabilir.Kan rutin karaciger fonsiyonu vs testlerini iste ve yaptir.
Eger ben yumusak ve duzgunsem bu iyi haberdir.Eger sertlesmissem ve inisli cikisli siskinlikler vs varsa, bu problem demektir.
Eger doktorunuz benim basimin dertte oldugundan supheleniyorsa, ultrasonla ve CATscan le icine bakabilirler.
Bazen igne ile biopsi gerekebilir bende kac tane yaraya sebep oldugunu anlamak icin. Kimse igneleri sevmez ,ben de sevmem. Beni boyle kotu sekillere sokma, bana iyi bak.
Benim hayatim ve senin hayatin, senin bana nasil baktigina, beni ne kadar cok sevdigine bagli! SIMDI BILIYORSUN DEGIL MI SENI NE KADAR COK SEVDIGIMI! LUTFEN BANA SEVGI VE SEFKAT DOLU OL VE OYLE DAVRAN.
02-Hepatit nedir? Çeşitleri ve bulaşma yolları...
Karacigerin alevlenmesi,iltahaplanmasidir/enfeksiyonudur. Bu alevlenme,yangilanmaya genelde karacigerde sisme,hassasiyet ve bazen de gecmeyecek,surekli omur boyu kalici hasarlar/yaralar yani siroz (ilerde karaciger iflasina yol acabilir!) eslik eder.Hepatit alkol,uyusturucu ve ilaclar,kimyevi maddeler, ve viral enfeksiyonlar dahil bir cok nedenle olusabilir.Eger karacigerin bu alevli hasta/enfeksiyon hali 6 ay veya daha fazla surerse,buna kronik hepatit denir.
Hepatit Çeşitleri-Bulaşma Yolları
A-Kontamine yiyecek ya da su ile oral yolla
B-Kan/vücut sıvıları ve anneden çocuğa
C-Kan/vücut sıvıları ve anneden çocuğa
D-Kan/vücut sıvıları (sadece hepatit B virüsü ile bulunabilir)
E-Kontamine su ile oral yolla
G-Kan
Hepatit oluşumunun nedenleri
Viral hepatit, virüsler tarafından meydana gelen bir karaciğer hastalığıdır.
Alkole bağlı toksik hepatit, aşırı alkol kullanımı sonucu meydana gelen hepatittir.
İlaca bağlı toksik hepatit, tedavide kullanılan çeşitli ilaçların sebep olduğu hepatittir.
Bazı kimyasal maddelere bağlı hepatitler.
Otoimmun hepatit, bilhassa menapoz yaşı kadınlarda görülen, henüz sebebi tam açıklanamayan hepatittir.
Taşıyıcı ne demektir?
Tasiyici kaninda hepatit B,C veya D virusu olan kisidir-6 ay ve daha fazla suredir kaninda vardir ve bunu kendiliginden atamamistir vucudu.Bu kiside hastalik belirtileri olabilir de,olmayabilir de.Virus kanda oldugu icin,baska insanlara gecebilir.Kan testleri ile anlasilir.
Hepatit testi
Doktorunuz Hepatit A, B, C viral hepatit olup olmadiginizi anlamak icin testler yapacaktir.Kanlarin hepatit A,B,C icin tarandigi ulkelerde kan bagisladiginizda da eger hepatitliyseniz size soylerler. .
* Eger Hepatit A testiniz pozitif ise, bu son zamanlarda virusu almissiniz ve su anda enfekte olmus=hastasiniz demektir, veya cok daha once olmussunuz ama iyilesmissiniz ve bagisiklik kazanmissiniz demektir.
* Bircok test cinsi vardir: Hepatit B testinde;
1. Sizde su anda hepatit B virusu var mi ?
2. Hepatit B virusu var ama iyilesiyor musunuz ?
3. Kronik enfeksiyon mu var?
4. Veya Hepatit B ye bagisiklik kazanmissiniz=kimseye bulastiramazsiniz ve bir daha hic Hepatit B olmazsiniz konularinda teshis konmasini saglar.
* Hepatit C testi ise virusle su anda enfekte olup olmadiginizi gosterir veya gecmiste bir enfekte olmayi gosterir.
Eger hepatit B ve C testlerinde pozitif netice cikmissa, derhal doktorunuza basvurun ve tedavinizi konuşun.
Hepatit B virüsü
Hepatit B Nedir ?
Hepatit B,karaciğer iltihabı anlamına gelen hepatit hastalığının etkeni olan virüslerden bir tanesidir.Meydana getirdiği hastalık,çok ağır tablolara neden olabilmektedir.Bu virüs,esas olarak karaciğerde yerleşir,orada çoğalır ve zamanla karaciğeri tahrip edecek boyutlara ulaşabilir.
Hepatit B bulaşıcı bir hastalıktır ve ülkemizde çok önemli bir sağlık sorunudur.
Türkiyede bugün her 3 kişiden yaklaşık 1i Hepatit B virüsü ile karşılaşmıştır. Yine her 10 kişiden 1i Hepatit B virüsünü taşımakta ve bulaştırmaktadır. Hastaların % 75-80 inde herhangi bir belirti vermeksizin gelişir, taramalarda ve kan bağışlarında yapılan tetkiklerde tesadüfen tespit edilir. Kuluçka süresi 2-6 ay arasında değişmektedir. Bu süreler sonunda gözlenebilen hastalık belirtileri ;
Aşırı halsizlik ve yorgunluk hissi
İştah kaybı
Bulantı
Kusma
Deride ve göz aklarında sararma
İdrar renginde koyulaşma
Karın ağrısı
Karaciğer bölgesinde hassasiyet , olarak özetlenebilir.
Hepatit B virüsü bulaştıktan sonra üç yol izler:
Kişinin immün sistemi (bağışıklık sistemi) kuvvetli ise vücudunda virüse karşı antikor denilen koruyucu maddeler oluşur ve belirli bir düzeyde kalır,artık kişi doğal olarak aşılanmıştır, tam şifa ile iyileşmiştir.Ömür boyu Hepatit Bden korunacaktır.
Oluşan bu koruyucu antikorlar,eğer ki olması gereken düzeye ulaşamaz ise kişi taşıyıcı olarak kalacaktır,henüz kendisi hasta değildir fakat potansiyel virüs saçıcısıdır,çevresi için hastalığın yayılmasında büyük bir tehlike oluşturur.Özellikle ülkemizde bu anlamda gizli taşıyıcılar çoktur,hastalığın kontrolsüz bulaşmasında en sessiz yolu oluşturur.Taşıyıcılar için risk yıllar sonra başlayabilir.Taşıyıcı kişi karaciğer kanserine aday olabilir veya organ hasarı ile karaciğer yetmezliğine girebilir.
Kişide koruyucu antikorlar hiç oluşamaz,herzaman virüs güçlü durumdadır,vücut virüse yeniktir,karaciğer fonksiyonları bozuktur,karaciğer enzimleri yüksektir,kişi aktif hastadır, hızla karaciğer yetmezliğine gider veya hastalık yıllara yayılır zamanla karaciğer yetmezliğine ya da karaciğer kanserine dönüşür.
Hepatit Bde hedef organ karaciğerdir.
Karaciğer vücudu toksik maddelerden temizleyen,sindirimde görevli safrayı sentezleyip kana veren ,vücutta görevli pek çok taşıyıcı proteinleri sentezleyen ana organdır.Karbonhidrat,yağ ve protein metabolizmasında da çok önemli görevleri vardır.
Bu virüs karaciğer dokusunu oluşturan hücreleri tutar,bu hücreler zamanla fonksiyonlarını yapamaz hale gelir,yukarıda bahsettiğimiz yollara göre karaciğeri zedeleyebilir ve tek tek hücre ölümü başlayabilir,sonrasında karaciğer doku kaybı gelişebilir.Sonuç:GERİYE DÖNÜŞSÜZ ORGAN HASARIDIR.
Hepatit B Nasıl Bulaşır ?
Hepatit B, kan yoluyla ve çok sıklıkla da yakın temasla (kan dışındaki vücut sıvıları:tükürük,ter,cinsel organ sıvıları) bulaşır. Derideki bir çatlak yada açık yara ile temas eden bir damla kan yada tükürük bile hastalığın bulaşması için yeterli olabilmektedir. Taşıyıcı anneden bebeğine de doğum esnasında bulaşabilir.
En önemli ve yaygın bulaşma yolu korumalı da olsa cinsel ilişkidir,çünkü ter ve tükürük gibi vücut sıvılarıyla dahi geçişleri olabilmektedir.Kan ve kan ürünlerinin nakli,kirli enjektörlerin kullanımı(ör:uyuşturucu bağımlılarında olduğu gibi hijyenik olmayan şartlarda ortak kullanılan enjektörlerle),yeterli sterilizasyonun yapılmadığı cerrahi girişimler, kuaför ve berberlerdeki iyi sterilize edilmemiş manikür ve pedikür setleri, tıraş bıçakları, makaslar, steril olmayan aletlerle yapılan sünnet,kulak delme işlemleri ve ortak kullanılan diş fırçaları Hepatit B virüsünün bulaşmasına sıklıkla aracılık etmektedir.
Hepatit B Taşıyıcılığı; Ne Demektir ?
Bu virüs ile temas eden her 10 bebekten 9u ve her 10 erişkinden 1i belirli bir süre sonunda (>>6 ay) mikrobu vücudundan atmayı başaramazsa yaşam boyu taşıyabilecek ve insanlara yayacaktır. Ancak taşıyıcılarda hastalık durumu farklılık gösterebilmektedir. Karaciğerlerinde oldukça ağır hasarın ortaya çıktığı bireylerde, yıllar sonra Karaciğer Yetmezliği, Siroz ve Karaciğer Kanseri görülebilmektedir. Kronik hepatitlilerin %25i Primer Karaciğer Kanseri ve Siroz nedeniyle ölmektedir. Hepatit B Primer Karaciğer Kanserlerinin %60-80inden sorumludur. Ve karaciğer kanserleri kanser ölümleri içinde ilk 3 sırada yer almaktadır. Hepatit b virüsü sigaradan sonra bilinen en yaygın kanserojendir(kanser nedenidir).
Hepatit B Risk Grupları Hangileridir ?
Hepatit Bli anneden doğan bebekler
Ev içinde Hepatit B hastası yada taşıyıcısı olanlar
Birden fazla kişi ile cinsel ilişkisi olanlar
Eşcinseller
Kan ve kan ürünleri kullananlar
Hemodiyaliz hastaları
Damar içi ilaç bağımlıları
Sağlık personeli
Toplu halde bulunulan yerlerde ( okullar, kreşler, kışlalar, yurtlar, huzurevleri v.s.) yaşayanlar risk gruplarını oluştururlar.
Hepatit B;den Korunmak Mümkün müdür ?
Virüs vücuda girmemişse korunması kesinlikle mümkün olan bir hastalıktır.En etkili korunma yolu da aşılanmadır.Koruyuculuğu %90-95tir. Eğer koruyucu düzeyde antikor titresi elde edilmişse koruyuculuk %100e ulaşır.
Aşılama,taşıyıcılara veya aktif hasta olanlara yapılamaz.
Uygulanacak aşı şeması,toplam üç dozun belirli zamanlara bölünerek uygulanması ile olur.
Genel olarak kullanılan aşı şeması: ilk doz 0.ay(sıfırıncı ay) kabul edilmek kaydıyla,bir ay sonra 2.doz ve 5 ay sonra 3.doz olmak üzere 0-1 ve 6.ayda yapılan 3 doz aşı uygulamasıdır.
Bir diğer uygulama da hızlı cevap beklenen olgulardaki kullanılan şemadır:
0.ayda 1.doz,bir ay sonra 2.doz,bir ay sonra 3.doz ve de 12.ay da(yani son 3.dozdan 11 ay sonra ) 4.dozun yapılmasıdır.
Aşılama sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik, ateş yüksekliği ve birtakım allerjik reaksiyonlar görülebilmektedir.Çoğu önemsiz reaksiyonlardır.Hastalığın risklerinin yanında daha da önemsizleşirler.
SONUÇ OLARAK HEPATİT B’NİN, ÖNEMLİ SONUÇLAR DOĞURAN, YAYGIN VE BULAŞICI BİR HASTALIK OLDUĞUNU, TEDAVİSİNİN HER ZAMAN BAŞARILI SONUÇ VERMEDİĞİNİ AMA KORUNMAK İÇİN ETKİLİ BİR AŞISININ BULUNDUĞUNU UNUTMAYALIM .
Kronik Hepatit B taşıyıcılığı şu kişilerde görülür
1. Dogumda hepatit B bulasmis bebeklerin % 90 i-ne yazik ki en buyuk tehlikede olan bu yeni doganlar grubudur!Cunku % 90 I hepatit B tasiyicisi olacaklardir omur boyunca !LUTFEN HER YENIDOGANI ISTISNASIZ ASILAYALIM!
2. 1-5 yas arasinda enfekte olmus cocuklarin % 25-%50 sinde
3. Daha buyuk cocuklarda ve yetiskinlerde hastalananlarda ise % 1 ve % 10 arasinda
Kaç adet hepatit-B aşısı gerekmektedir
En iyi sekilde korunabilmek icin 3 ADET asi gerekiyor. Bir veya iki asi da biraz koruyor.
* Asilar genelde ilki hemen dogunca,ikincisi 1. ayda ve ucuncusu de 6. ayda yapilmaktadir ama bu zamanlamada esneklik vardir. Oteki asilardaki gibi tekrar tum dozlarin tekrarlanmasi gerekmez. Eger gecikmisseniz, ikinci, ucuncu doz icin, biraktiginiz yerden devam edin!
* Bu asilar hepatit B li kisiyi tamamen tedavi edip=iyilestirmezler ama henuz hastalanmamis aile uyelerine yapildiginda koruma saglar.
* Dogusta bebekken yapilmayanlara en gec 11-12 yasinda mutlaka yapilmalidir.Kişiler 6 ayda 3 DEFA ASILANMALIDIR
* 11-12 yasinda da yapilmayanlara test yapilip derhal HEMEN SIMDI uygulanmalidir TEST neticelerine gore.
Kronik viral hepatitin tedavisi nasildir?
Doktor ne cins hepatit var oldugunu tesbit ettikten sonra,tedavi yontemleri konusulabilir.Kronik hepatitli insanlara faydali olabilecek bazi ipuclari şunlardır;
Doktorunuzla tum tibbi gecmisinizi tek tek gozden gecirin,anlatin,paylasin.
Egzersiz yapmak tamamen varsa yorgunluk,ve yorgunlugun derecesine bagli olacaktir.Yorgunluk yoksa,yapacaginiz egzersiz tipi ya da suresi hakkinda hicbir kisitlama yoktur.
Hastaligin akut doneminde tum alkollu icecekler asla icilmemelidir.
Besleyici,dengeli ve saglikli bir beslenme tavsiye edilir.
Genel terimler
Akut hepatit-Virusten veya baska nedenlerle kaynaklanan hepatitin ilk safhasi
Tasiyici-kaninda hepatit B,C, veya D virusu olan kisi.Tasiyicida semptomlar/belirtiler gorulebilir de,olmayabilir de.
Kronik hepatit-Karacigerin 6 ay veya daha uzun sure hasta/enfekte olma durumu
Siroz-Karacigerdeki daha onceki bir enfeksiyondan/yangilanmadan olusmus yaradir.Siroz karacigerin iflas etmesine,gorevlerini yerine getiremeyip adeta olumune sebep olabilir.
Yorgunluk- kendini enerjisiz,halsiz hissetmek
Hepatit- Karacigerin yangilanmasi/enfeksiyonu,hastalanmasi
Yangilanma- Karacigerdeki hucrelerin hasarlanmasina,karaciger kendisi kirmizilasarak,siserek ve bazen de agriyla cevap verir.
Sarilik- Cilt ve/veya gozlerin beyazi sari olur.kasinti da gorulebilir,veya gorulmez.
Karaciger biyopsisi- Mikroskop altinda incelemek uzere cok minik bir karaciger parcasinin igneyle alinmasi operasyonudur.Hepatiti dogrulamak icin ve de karacigerdeki hasari/yaralanmanin derecesini anlamak icin yapilir.
Asi-Agizdan veya igneyle verilen ve belli bir hastaligi onlemesi beklenen biyolojik urundur.
Viral hepatit- 5 degisik virus nedeniyle karacigerdeki yangilanmadir.