Bilgisayarın Linux ile Açılması (Kurulum-2)

Linux İşletim Sistemleri hakkında sorunlar ve paylaşımlar.
Cevapla
Kullanıcı avatarı
UnreaL
Fast Friend
Fast Friend
Mesajlar: 207
Kayıt: 24-12-2005 17:26

Bilgisayarın Linux ile Açılması (Kurulum-2)

Mesaj gönderen UnreaL »

Ön Hazırlıklar

Slackware dağıtımında yükleme işi için setup isimli bir yazılım bulunmaktadır. Yüklemenin her aşaması bu yazılım tarafından yürütülebilir. Ancak ilk olarak Linux için disk alanlarının tanımlanması gerekmektedir. Bu amaçla fdisk programı kullanılır. Linux altında bir bilgisayara bağlı her türlü cihaza bir dosya gibi erişmek mümkündür. Her cihaza karşılık gelen bir sistem dosyası mevcuttur. Cihazlarla ilgili dosyalar /dev dizini altında yer alırlar. Burada IDE sabit diskler "hd" SCSI sabit diskler "sd" olarak isimlendirilirler. Aynı anda bir bilgisayarda birden fazla disk bağlanmış olabilir. Diskler sırayla a b c d olarak isimlendirilirler. Her disk üzerinde birden fazla bölüm yer alabilir. Bu bölümler ise 1 2 3 4 olarak numaralandırılırlar. Örnek olarak

* /dev/hda, bir numaralı IDE (Primary Master) diski
* /dev/hda1, bir numaralı IDE diskin ilk bölümü (DOS altında C:)
* /dev/hda2, bir numaralı IDE diskin ikinci bölümünü
* /dev/hdb, iki numaralı IDE (Primary Slave) diski
* /dev/hdc, üç numaralı IDE (Secondary Master) diski
* /dev/hdd, dört numaralı IDE (Secondary Slave) diski
* /dev/sdb3, ikinci SCSI sabit diskin üçüncü bölümünü

göstermektedir. Birden fazla sabit diskiniz varsa hangi sabit disk'le ilgileneceğinizi belirtmeniz gerekir. Eğer iki sabit diskiniz varsa fdisk'i kullanırken dikkat edin, her an yanlış bir diski biçemleme şansınız var.

Kod: Tümünü seç

# fdisk /dev/hda
Bu noktadan sonra artık fdisk ile istediğiniz bölümleri tanımlamanız mümkündür.

fdisk komutu harddisk bölümlerinin düzenlenmesi için kullanılan bir yazılımdır. Komut satırından genelde tek harflik komutlarla kullanılır. Eğer komut satırında bir parametre verilmezse fdisk ilk bulduğu disk üzerinde işlem yapacaktır. Birden fazla disk mevcutsa komut satırında istenilen diskin belirtilmesi gerekecektir. Aşağıdaki örnekte fdisk herhangi bir parametre ile çağrılmamış ve sistemde bulunan öncelikli disk olarak bir numaralı SCSI disk (/dev/sda) seçilmiştir.

fdisk, komutunun yanında bazı parameteler alır:

/fdisk -v
Fdisk programının sürümü ekrana gelir.

fdisk -l
/dev/hda, /dev/hdb, /dev/sda, /dev/sdb, /dev/sdc, /dev/sdd, /dev/sde, /dev/sdf, /dev/sdg ve /dev/sdh disklerinin (varsa) bölümlendirme tablosunu ekrana yazar ve çıkar.

fdisk -s <disk-bölümü>
Eğer bir DOS bölümü değilse (bölüm numarası 10'dan büyük) , sözkonusu disk bölümünün büyüklüğü bayt cinsinden ekrana yazılır.

Aşağıda, fdisk yazılımının kullanımı hakkında örnek bir fdisk çalışması yeralıyor.

Örnek FDISK Çalışması

Bu örnek içerisinde 1 Gbyte'lık SCSI sabit disk'e sahip bir makine üzerinde LINUX için gerekli kısımların ayrılması adım adım incelenmiştir. Sözkonusu sabit disk üzerinde kullanıcı önceden 400 Mbyte'lık bir kullanıcı alanı tanımlamış ve geri kalan alanı LINUX için ayırmıştı. Düşünülen dağılım:

* 400 Mbyte DOS
* 250 Mbyte LINUX işletim sistemi
* 60 Mbyte Takas alanı

ve geri kalan alan LINUX altında kullanıcı alanı.

fdisk programı çalışır çalışmaz ilk iş olarak mevcut bölümler hakkında bilgi almak için p komutunu ( Print Partition Info) kullanıyoruz.

Kod: Tümünü seç

Command (m for help): p

Disk /dev/sda: 34 heads, 61 sectors, 1017 cylinders
Units = cylinders of 2074 * 512 bytes

   Device Boot   Begin    Start      End   Blocks   Id  System
/dev/sda1   *        1        1      395   409584+   6  DOS 16-bit >=32M
Bu tablo bize sadece tek bölüm ayrıldığını, ayrılan alanın DOS biçeminde olduğunu, boot edecek bölüm olduğunu belirtiyor. Bölümün adı /dev/sda1, yani ilk SCSI sabit disk üzerinde tanımlanan ilk bölüm. İlk iş olarak LINUX işletim sistemi için yeni bir bölüm yaratmalıyız.

Kod: Tümünü seç

Command (m for help): n
Command action
   e   extended
   p   primary partition (1-4)
p
Partition number (1-4): 2
First cylinder (396-1017): 396
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK ([396]-1017): +250M
n komutu ile kendimize yeni bir bölüm yarattık. İlk seçenek temel bir disk bölümümü yoksa gelişmiş bir disk bölümü üzerinde mi işlem yapacağımızı sordu. Temel bir bölüm için p komutunu girdik. Daha sonra hangi bölümü yaratacağımızı sordu. Halen mevcut 1 bölüm var, bu bölüm ikinci bölüm olacak bu yüzden 2 yazdık.

Bölümün başlangıç adresini giriyoruz. Bu değer otomatik olarak bir önceki bölümün bitiş değerinden hesaplanmaktadır. Sadece onaylıyoruz. Daha sonra istediğimiz boyutu belirtiyoruz. +250M tanımı 250 Mbyte'lık bir kısım istediğimizi belirtiyor. Yarattığımız bu bölümü p komutu ile inceliyoruz.

Kod: Tümünü seç

Command (m for help): p

Disk /dev/sda: 34 heads, 61 sectors, 1017 cylinders
Units = cylinders of 2074 * 512 bytes

   Device Boot   Begin    Start      End   Blocks   Id  System
/dev/sda1   *        1        1      395   409584+   6  DOS 16-bit >=32M
/dev/sda2          396      396      642   256139   83  Linux native
fdisk yaratılan her bölümü otomatik olarak (LINUX native) olarak yaratmaktadır. Şimdi takas alanı için 60 Mbyte'lık 3. temel bölümü tanımlayalım:

Kod: Tümünü seç

Command (m for help): n
Command action
   e   extended
   p   primary partition (1-4)
p
Partition number (1-4): 3
First cylinder (643-1017): 643
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK ([643]-1017): +60M

Command (m for help): p

Disk /dev/sda: 34 heads, 61 sectors, 1017 cylinders
Units = cylinders of 2074 * 512 bytes

   Device Boot   Begin    Start      End   Blocks   Id  System
/dev/sda1   *        1        1      395   409584+   6  DOS 16-bit >=32M
/dev/sda2          396      396      642   256139   83  Linux native
/dev/sda3          643      643      702    62220   83  Linux native
Dikkat edilecek olursa bu bölüm de LINUX native olarak tanımlandı. LINUX tarafından takas bölümü olarak kullanılacak olan bölümler farklı bir yapıya sahiptirler ve ayrıca tanımlanmaları gerekmektedir. Bu amaçla t komutu ile herhangi bir bölümün tipini değiştirmek mümkündür. (Tip değiştirmekle o bölümün yapısı (biçemi) değişmiş olmuyor, biçemleme sonradan yapılan bir işlemdir)

Kod: Tümünü seç

Command (m for help): t
Partition number (1-4): 3
Hex code (type L to list codes): 82
Changed system type of partition 3 to 82 (Linux swap)

Command (m for help): p

Disk /dev/sda: 34 heads, 61 sectors, 1017 cylinders
Units = cylinders of 2074 * 512 bytes

   Device Boot   Begin    Start      End   Blocks   Id  System
/dev/sda1   *        1        1      395   409584+   6  DOS 16-bit >=32M
/dev/sda2          396      396      642   256139   83  Linux native
/dev/sda3          643      643      702    62220   82  Linux swap
Yukarıda yapılan işlemle 3 numaralı bölümün tipini Linux swap olarak değiştirmiş olduk. Şu anda üç farklı türden alanımız mevcut. Son bölümü de yine n komutu ile ekleriz.

Kod: Tümünü seç

Command (m for help): n
Command action
   e   extended
   p   primary partition (1-4)
p
Partition number (1-4): 4
First cylinder (703-1017): 703
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK ([703]-1017): 1017

Command (m for help): p

Disk /dev/sda: 34 heads, 61 sectors, 1017 cylinders
Units = cylinders of 2074 * 512 bytes

   Device Boot   Begin    Start      End   Blocks   Id  System
/dev/sda1   *        1        1      395   409584+   6  DOS 16-bit >=32M
/dev/sda2          396      396      642   256139   83  Linux native
/dev/sda3          643      643      702    62220   82  Linux swap
/dev/sda4          703      703     1017   326655   83  Linux native
Bu örnekte boyut Mbyte cinsinden verilmedi. Zaten amaç kalan alanı tümüyle kullanıcı alanı olarak ayırmaktı. Bu nedenle son silindirin numarasının girilmesi yeterli oldu. Artık yapılması gereken bu bilginin diske yazılmasıdır. Şu ana kadar yapılan hiç bir değişiklik sistem üzerinde herhangi bir etki yapmamıştır. Ancak bölümleme bilgisi diske yazıldıktan sonra geri dönüş yoktur. Lütfen yaptığınız değişiklikleri bir kez daha gözden geçirin!

Kod: Tümünü seç

Command (m for help): w
The partition table has been altered!

Calling ioctl() to re-read partition table.
(Reboot to ensure the partition table has been updated.)
Syncing disks.
Reboot your system to ensure the partition table is updated.
Sabit diski bölümleme esnasında karşılaşılan bazı sorunlar vardır. Bunlarn en önemlisi Linux'un nasıl çalıştırılacağı ile ilgilidir. Linux açmak için belli başlı üç yöntem vardır:

* LILO ile bir boot menüsünden
* DOS altından LOADLIN isimli bir yazılımla
* Yüklemek için yapıldığı gibi bir boot diskiyle

Son iki yöntem herhangi bir sınırlama getirmezken ilk yöntemin bir sınırlaması vardır. LILO isimli yazılım ile kullanıldığı zaman bilgisayar açıldığı zaman minik bir yazılım çalıştırır ve gerektiğinde Linux çekirdeğini yükler. Ancak çekirdek yüklenmesine kadar geçen süre içerisinde sistemin BIOS komutları çalışır. Bu komutların önemli bir sınırlaması bir disk üzerindeki bir yazılımı belirleyen üç parametreden (silindir sayısı, kafa numarası, sektör numarası) silindir sayısının en fazla 1024 ile sınırlı olmasıdır. Bu bakımdan LILO kullanılacaksa Linux çekirdeğinin yer alacağı bölüm bu 1024 numaralı silindir sınırının altında kalmalıdır. Bu sınırlama tamamıyla DOS'un kullandığı BIOS'un bir sınırlamasıdır. Yeni BIOS'lar bu sınırlamadan kurtulmak için LBA adı verilen bir yöntem kullanırlar. Bu yöntemin temelinde BIOS'ta kafa sayısı için gereksiz yere ayrılan kısımların silindir sayısını belirtmek için kullanılmasıdır. (BIOS, bir sabit disk için 64'e kadar kafa kabul edebilmektedir. Pratik olarak 15 kafadan fazla sabit diskin üretilmesi çok zor olduğu için yapılan kafa sayısını iki veya dört ile çarparak, silindir sayısını iki veya dörde bölmektir.) Böylelikle 1654 silindirli 16 kafalı bir sabit disk, LBA olarak 827 silindirli ve 32 kafalı olarak tanımlanabilmektedir. İkinci durumda bu disk üzerinde tanımlanabilecek her bölümün yukarıda belirtilen sınırlama içerisinde kalacağına dikkat ediniz.
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntüleme
    Son mesaj

Kimler çevrimiçi

Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 1 misafir