Anlaşmalı Boşanma Nedir?

[MelisaG]

Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nca düzenlenmiş boşanma türlerinden birisidir. Kanundaki yapısı itibariyle, özel boşanma nedenleri(zina sebebiyle boşanma gibi) gibi özel başlık altında düzenlenmemiş, genel boşanma nedeni olan “Evlilik Birliğinin Sarsılması” başlığı içerisinde yer almıştır. Kanunun bu şekilde düzenlenme nedeni, anlaşmalı boşanma davası açılması halinde, sırf bu durumun dahi evlilik birliğinin sarsıldığı ve ortak hayatın devamının eşler için çekilmez hale geldiğinin varsayılmasına yeter görülmesidir.

Anlaşmalı boşanma davasının, diğer boşanma nedenlerinden ve türlerinden farklılığı, eşlerin boşanma ve diğer hususlarda anlaşarak hakim karşısına çıkmalarıdır. Herhangi bir hususta anlaşılmamış olması halinde dahi, anlaşmalı boşanmadan söz etmek mümkün olmayacaktır.

Anlaşmalı Boşanma Şartları

Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için kanun, bazı şartların ortaya çıkmasını şart koşmuştur. Bunlar

• Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gereklidir: Evlenme töreninden itibaren en az 1 yıl geçmeden, anlaşmalı boşanma davası açmak mümkün değildir. Bu süreyi hakim re’sen gözetecektir.
  
  Ya eşler davayı beraber açmalıdır ya da açılan davayı diğer eş kabul etmelidir: Birlikte başvuru halinde iki taraf da hem davacı hem davalı sıfatına sahip olurlar. Eşlerin önceden protokol yaparak anlaştıkları hususları ortaya koymaları, yargılama sürecini oldukça kısaltmaktadır. Ancak protokolün mutlaka bir hukukçu tarafından hazırlanması, olası hak kayıplarını önleyecektir.
  
  Hakim, tarafları dinler: Protokol ile dava açılmış olsa, taraflar avukatlar tarafından temsil edilseler dahi hakim, tarafları bizzat dinleyecek ve anlaşmalı boşanma davası ile ilgili hususların iradelerine uygun olup olmadığını belirleyecektir. Zaruri bir düzenlemedir. Hakim, eşleri dinlemeden boşanmaya karar veremez.
  
  Hakim, tarafların boşanmalarının mali sonuçlarına ve varsa çocukların durumuna ilişkin düzenlemeleri uygun bulmalıdır: Taraflar dilerlerse protokol ile dilerlerse mahkemede sözlü olarak anlaştıkları hususları ortaya koyarlar. Hakim bu anlaşmayı uygun bulmalıdır ya da uygun bulmadığı hususlarda yaptığı düzenlemeleri taraflar, kabul etmelilerdir.

Anlaşmalı boşanma davalarında karşılaşılan temel sorun, düzenlenen protokolün içeriğinden kaynaklanmaktadır. Kanunun belirlediği kriterlere uygun olmayan protokoller ya anlaşmalı boşanma davasının çekişmeli boşanma davasına dönüşmesine ya da davanın reddedilmesine neden olmaktadır.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Süre

Anlaşmalı boşanma davasının taraflara sağladığı faydalardan birisi de, dava sürecinin kısa olmasıdır. Tüm şartlarda anlaşılıp, gerekli ve zorunlu özelliklere sahip bir protokol ile açılan boşanma davası, 1 ay gibi kısa sürede kesinleşebilmektedir. Sürenin uzamaması adına, protokolün mutlaka bir hukukçu tarafından hazırlanması yararlı olacaktır. Örneğin, “çocuğu babası her haftasonu görebilir”, şeklinde konulacak bir madde, protokolü anlamsız hale getirebilir ve davanın uzamasına neden olabilir.