Komşu Hakkı

[commando]

Dînimizin üzerinde durdugu en önemli konulardan biri de, komsu haklaridir. Allahü teâlâ, Kur’ân-i kerîmde meâlen buyuruyor ki:

“Yakin komsuya, uzak komsuya, yanindaki arkadasa, yolda kalmisa ve emriniz altinda bulunan kimselere iyilik edin!”

Komsu hakkini son derece gözetmek, el ile ve dil ile komsulara ezâ edecek, sykynty verecek bir harekette bulunmamak, dinimizin emrettigi önemli bir vazîfedir.

Birgün Hazret-i Âise vâlidemiz, Peygamber efendimize sordu:

- Ey Allahin Resûlü! Iki komsum var. Önce hangisine yardim edeyim?

Peygamber efendimiz de söyle buyurdu:

“ Kapisi yakin olandan basla!”

Komsuluk, insanlari ve âileleri birbirine baglayan mânevî bir bagdir. Asrimizda çesitli islerimizden dolayi, hemen hemen her gün yüz yüze bakariz. Bu sebepledir ki, atalarimiz; “Ev alma, komsu al!” diyerek, iyi komsular edinmemizi tavsiye etmislerdir.

Insan, kendi malini, canini ve nâmusunu nasil korursa, komsusunun malini, canini, iffet ve nâmusunu da öylece korumasi ve onlarin haklarina riâyet etmesi lâzimdir.

Komsunun komsu üzerinde 10 hakki vardir:

1- Çagirinca dâvetine gitmek.
2- Yardim isterse, yardim etmek.
3- Hastalaninca ziyâretine gitmek.
4- Borç istedigi zaman borç vermek.
5- Sevinçli günlerinde, sevincine ortak olmak.
6- Ondan gelecek bütün sikintilara katlanmak.
7- Onunla kavga ve münâkasa etmemek ve iyi geçinmek.
8- Basina bir belâ gelirse, teselli etmek ve üzüntüsünü paylasmak.
9- Ölünce cenâzesine gitmek ve defin isleriyle mesgul olmak.
10- Yolculuga çiktigi zaman, evini ve ev halkini kollayip gözetmek.

[commando]

İyi komşu, sadece komşularına zarar vermiyen değil, onlardan gelecek zararlara ve sıkıntılara da katlanandır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Malına veya çoluk çocuğuna zarar verir korkusu ile komşusuna kapısını kapatan, onunla görüşmeyi kesen [hakiki] mümin değildir.) [Haraiti]
Komşu hakkı mühimdir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Evinizde pişen yemekten komşunuzun hakkını verin.) [Şira]
(Allah indinde komşuların iyisi komşularına faydalı olandır.) [Hakim]
(Cebrail aleyhisselam, komşu hakkının öneminden o kadar bahsetti ki, komşuyu komşuya mirascı kılacak zannettim.) [Buharî]Komşu, varis olacak kadar hak sahibidir. Komşular çeşitlidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Zımmi [gayrı müslim] komşunun bir hakkı, müslüman komşunun iki hakkı, akraba olan komşunun üç hakkı vardır.) [Bezzar]
Bir kimse, komşusundan ne bekliyorsa, komşusuna da aynı şeyleri yapmalıdır! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Allaha yemin ederim ki, bir kimse, kendisi için sevdiği şeyi, komşusu veya arkadaşı için sevmedikçe iman etmiş olmaz.) [Müslim]
Salih kimselerle komşuluk çok iyidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Bir salih müslümanın hürmetine, komşulara gelecek yüzlerce belâ önlenir.) [Taberânî]
Kul hakkının en mühimi ve azabı en şiddetli olanı, akrabasına, aile efradına, maiyetinde olanlara emr-i maruf yapmamaktır.
Komşuya da emr-i maruf yapmamak en mühim bir kul hakkıdır. Mesela, alkollü içkilerin, tesettürsüz gezmenin haram olduğunu, güler yüz ve tatlı dil ile komşularına anlatmalıdır!

[commando]

Komşularının günah işlediklerini görüp de, "bana ne" diyerek evine çekilen, uygun bir şekilde onlara nasihat etmiyen ve kendileri ile görüşmiyen, onların Cehennemden kurtulması için yardım etmiyen mesul olacaktır.
Komşuları böyle bir kimseyi, kıyamet günü Allahü teâlâya şikayet edeceklerdir.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Nice kimse, kıyamette komşusunun yakasına yapışıp diyecek ki: "Ya Rabbi, buna sor ki niçin kapısını bana kapattı? Niçin elindeki nimetlerden bana da vermedi?") [İsfehani]
Her çeşit mal bir nimet ise de, en önemli nimet müslümanlık nimetidir.
Onun için, komşularımızın, yakınlarımızın bu nimetten istifade etmeleri için çalışmak gerekir!
Kur'an-ı kerimde mealen buyuruldu ki:
(Kendinizi, aile efradınızı, maiyetinizde olanları ateşten koruyun!) [Tahrim 6]
Komşuyu incitme günahı
Komşuyu incitmek, başkalarını incitmekten daha kötüdür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Namaz kılan, oruç tutan, sadaka veren, fakat dili ile komşularını inciten nice kimseler vardır ki, gidecekleri yer Cehennemdir.) [Hakim]
(Komşusuna eziyet eden, bana eziyet etmiş olur. Bana eziyet eden de Allaha eziyet etmiş olur.) [Ebuşşeyh]
Komşunun hakkı çoktur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Komşu senden yardım isterse yardım edersin. Borç isterse verirsin. Fakir düşerse gözetirsin. Hastalanınca ziyaret edersin. İyi şeylerini tebrik eder, felaketlerinde sabır dilersin. Ölünce cenazesine gidersin.) [Haraiti]
(Kendisinin iyi mi, kötü mü olduğunu anlamak istiyen kimse, salih komşularının kendisi hakkında ne dediklerini öğrensin! "iyi" diyorlarsa, Allah indinde iyi olduğunu anlasın!) [İbni Mace]
Evet, salih komşularımız, bize iyi birisi diyorlar mı?