Astronomlar güneş sistemimizdeki onuncu gezegeni bulduklarını açıkladı. Buz ve kayadan oluşan topak, Plüton’dan daha büyük ve Güneş’e daha uzak konumda. Şimdilik 2003 UB313 olarak adlandırılan gökcismi gerçekten de onuncu gezegen mi?2003 UB313, dünyamızdan 14,5 milyar kilometre uzaklıkta yer almakta. Bu mesafe Dünya ve Güneş arasındaki mesafenin 97 katı demek. Astronomlar yeni bulunan gökcismin tam olarak ne büyüklükte olduğunu bilmiyor ama parlaklığına ve uzaklığına bakarak Plüton’dan büyük olduğunu tahmin ediyorlar.
Bilim adamlarına göre 2003 UB313’ün çapı yaklaşık olarak 3000km ve %70’i kaya, %30’u ise donmuş sudan oluşmakta. Gökcismin üzerinde sıcaklık ortalaması Ğ240 derece civarında.
Gezegen nedir?
Gezegenler, belli bir mesafede Güneşin etrafında dönen büyük gökcisimleridir. Gezegenler ışık üretmezler, Güneş tarafından aydınlatılırlar. Yani Dünyamız gibi. Güneş sistemimizdeki gezegenler Güneşe olan yakınlıklarına göre sıralanarak numaralanır. Buna göre Dünyamız üçüncü gezegendir.
Dünyanın yörüngesi dahilinde Merkür ve Venüs Güneşin etrafında dönerken, dışında Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gibi büyük gezegenler ve küçük gezegen Plüton döner. Bilim adamları Plüton’un da gezegen olup olmadığı konusunda çok tartıştılar. Birçok bilim adamı Plüton’un geçmişine bakarak daha çok Kuiper Kuşağı cismi olarak kabul edilmesi gerektiğini düşünür.
Kuiper kuşağı
Astronomlar, Neptün yörüngesinin yaklaşık olarak 30 ila 100 astronomik birimlik bir alanda yayılan disk biçimindeki bölgeyi Kuiper kuşağı olarak adlandırıyorlar. Bu bölgede çok sayıda donmuş topak Güneşin çevresinde döner. Bunlardan bazıları ara sıra yörüngelerinden atıldıktan sonra kuyrukluyıldız olarak Güneşin ve Dünyanın yakınına gelirler.
Günden güne geliştirilen teleskoplarla Kuiper kuşağı ayrıntılı bir şekilde incelenmeye başlandı ve çok sayıda Kuiper kuşağı cismi saptandı. Bilim adamları çapları 100km’yi aşan en az 10.000 Kuiper kuşağı cisminin bulunduğunu tahmin ediyorlar.
2003 UB313, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Mike Brown ve Chad Trujillo tarafından 31 Ekim 2003 tarihinde Samuel Oschin teleskopuyla keşfedildi. Fakat cisim çok uzakta bulunduğundan ve Güneşin etrafında çok yavaş döndüğü için gökyüzündeki hareketi, o tarihteki verilerin 8 Ocak 2005’te yeniden analiz edilmesiyle saptandı. Brown, Yale Üniversitesi’nden David Rabinowitz ile birlikte yeni cismi Kuiper kuşağı cismi olarak tanımlandı. Brown ve Truillo, daha önceleri de güneş sisteminin dışındaki Sedna ve Quaoar cisimlerini bulmuştu.
Güneşin en uzağında yer alan 2003 UB313, Kuiper kuşağının üçüncü en parlak cismi. Uluslararası Astronomi Birliği, yeni gökcismi henüz gezegen olarak kabul etmedi. Birlik, bir gezegenin kesin büyüklüğü saptanana kadar Kuiper kuşağındaki tüm gökcisimlerini TNO (Transneptunian object) olarak kabul ediyor.
Kaynak: Hürriyetim
